Alles kan, alles mag, maar hoe duur is dat wel?
Dat is de vraag die ik vaak te horen krijg als ik over alle keuzes praat die er tegenwoordig zijn bij een afscheid. Als je hoort: Alles kan, alles mag, denk je onwillekeurig aan het afscheid in een kasteel,
met champagne en heerlijke hapjes, een prachtige – heel dure – kist, gereden in een Rolls Royce en iedereen die op het afscheid komt krijgt als herinnering een mooie foto met een flesje wijn om nog eens na te mijmeren over de overledene.
Zo kan het inderdaad, en dat is mooi, maar ook duur. Dit bedoel ik niet. Ik denk meer aan: “Volg je hart.“ Hoe zou je het het liefste willen? Misschien wil je wel het laatste huisje zelf maken, maar durf je dat niet en denk je, dat je het niet redt. Ik kan je vertellen dat in de bijna tien jaar dat ik mensen bij hun afscheid begeleid, heel veel kisten binnen een of twee nachten/dagen gemaakt zijn. Prachtige laatste huisjes en laatste bedjes die met zoveel liefde en toewijding gemaakt zijn dat ik bij het zien tranen in mijn ogen krijg. En … ze zijn uniek. Dit laatste huisje is helemaal voor deze dierbare gemaakt, het straalt uit wie iemand was. Bij het crematorium hoef je haast geen registratienummer erop te plakken, want verwisseling is absoluut niet mogelijk.
Of misschien zou je het liefst je vader, moeder of maatje zelf naar het crematorium willen rijden in je eigen auto. Ook dat kan en mag tegenwoordig en je zult versteld staan wat het met je doet. Het aanbieden om zelf te rijden b.v. is bij mij ooit per toeval ontstaan. Ik haalde met mijn eigen auto een moeder op bij het ziekenhuis. Haar drie dochters keken een beetje beteuterd toen moeder in de auto gelegd werd. Spontaan opperde ik, dat zij zelf wel moeder naar huis mochten rijden. Hun trieste gevoel veranderde spontaan in euforie: dat wilden zij wel. Met zijn drieën namen zij naast moeder plaats en reden haar naar huis. Het maakte zo’n indruk op de dames, dat zij besloten ook naar de kerk en het crematorium zelf te rijden. Sindsdien bied ik mijn auto geregeld aan en steeds vaker rijden familieleden hun dierbare in hun eigen auto. Het meest imponerende rouwvervoer met eigen auto gebeurde enkele jaren geleden: Een punkerkleinzoon, compleet met hanenkam en grote ringen in zijn oren, reed oma in haar kartonnen kist samen met zijn zussie naar het crematorium. Gelukkig zat er een motoragent in de familie, aan wie ik vroeg of hij – als hij dit gezelschap op de weg tegen zou komen – geen bon zou geven. Na een korte inspectie gaf deze man vrij licht. Alles zat in de riem, oma was stevig vastgezet, dus ja, zij zouden bij controle door mogen rijden.
Ook bij de locatie is tegenwoordig veel mogelijk. Het bovengenoemde kasteel is natuurlijk geweldig, en gelukkig mocht ik al menig uitvaart in dit soort prachtige entourages begeleiden. Als de familie hier een goed gevoel bij heeft omdat hier het huwelijk werd bezegeld, of de 80e verjaardag gevierd en als de familie het kan betalen is er natuurlijk niets mooiers. Maar wat als er niet zo veel geld is? Dan probeer ik creatief met de uitvaartkosten om te gaan. Een goedkope locatie is dan al het eerste verdiend. Wist je dat je niet alleen in de kerk, het uitvaartcentrum en het crematorium je afscheid vorm kan geven? In veel bejaardencentra, dorpshuizen en sportkantines hebben al de meest bijzondere afscheidsvieringen plaatsgevonden.Vaak gratis of tegen een kleine vergoeding, vanwege de betrokkenheid van de overledene en de familie. De meeste indruk maakt op mij nog steeds de huiskamerafscheidsviering. Hoe mooi is het als – nadat je alle feesten thuis gevierd hebt – nu ook het laatste afscheid thuis plaats vindt. Het kan bijna altijd. Soms met een tent of door de garage erbij te betrekken. Natuurlijk is het meer werk dan dat je naar een bestaande ruimte gaat, maar het geeft ook veel voldoening om een dag, samen met vrienden, de ruimte zo mooi te maken dat het helemaal de geest van je overleden dierbare uitstraalt. Een groot voordeel is het ook als er in het gezin iemand is, die b.v. door autisme, dementie, of een psychische storing, moeilijk tegen veranderingen kan.
Dan biedt het eigen huis de veilige haven, waar hij of zij zich terug kan trekken als het even te veel wordt en toch is die persoon dan dichtbij het afscheid.
Kortom, mooi, warm en anders hoeft niet duur te zijn: in een week heb ik ooit eens een uitvaart voor 2.300 euro begeleid en in dezelfde week een uitvaart van 23.000 euro. En echt waar: van allebei begeleidingen maakte mijn hart een sprongetje. Beide families hadden alles gedaan wat zij wilden en zij hadden allemaal het gevoel dat zij met dit afscheid een kroontje op het leven van hun dierbare gezet hadden. Hoe mooi voelt dat ……?
Kijk op onderstaande geïllustreerde versie, om te zien hoe deze column afgelopen 28 september 2013 in het Noord Hollands Dagblad te lezen was: