Hoe zou het zijn als ikzelf nu doodging? Heb ik dan alles geregeld, zoals ik het in mijn workshops en lezingen altijd uitdraag? Hmmm, eigenlijk niet.
Tot voor kort wist ik niet eens of ik begraven of gecremeerd wilde worden, toch wel een heel belangrijke keuze. Als ik bij een familie kom is dit één van mijn eerste vragen. Begraafplaats of crematorium moeten gauw besproken worden in verband met het maken van de kaart.
Ik zou gecremeerd willen worden. Ten eerste omdat ik een nogal vurig type ben en ten tweede omdat ik niet in de grond wil. Niet omdat ik geloof dat de wormen mij oppeuzelen, dat verhaal is hopelijk al lang uit de wereld. Wormen komen niet zo diep, het lichaam verteert zich zelf. Ik heb ondertussen vaak meegemaakt, dat een graf verzorgen veel verplichtingen en kopzorgen voor de nabestaanden met zich mee brengt en daardoor als last gezien wordt. Anderen weer vinden troost als zij bij het graf de bloemen schikken, de grafsteen schoon maken en gewoon even er zijn. Maar dat moet in je zitten. Mijn kinderen en echtgenoot zullen vast wel op mijn geboorte- en sterfdag naar het graf gaan, maar daar houdt het ook op, denk ik. Verstrooien van mijn as, is misschien wel mooi. Met de grote ballon, waarin de as tot 25 kilometer hoog vliegt en dan knapt, waardoor de as over de vier windstreken wordt verstrooid. Of val je dan mensen nog lastig met je as ??? Misschien toch maar lekker verstrooien onder een boom, zodat ik later nog te vinden ben in de bladeren, de takken en de stam van ‘mijn berk’ ? Of zweef ik nu teveel?
Ach eigenlijk maakt het mij niet uit, wat met mijn as gebeurt. Misschien dat een van mijn dochters een sieraadje met een beetje as of haar bij mijn nichtje Jasca laat maken (niet vergeten het haar af te knippen voor ik in de kist ga), of een van mijn zonen een tattoo met as, dat is aan hen. De kist . Tja…. iedereen heeft het maar over de kist, het laatste huisje zoals ik het liever noem. Grafkisten zijn er op dit ogenblik in enorm veel uitvoeringen: riet, eco, suikerbiet, beplakt, beschilderd, ananasblad, bananenblad; de houten kist is bijna uit de gratie. Hmm, wil ik eigenlijk in een kist? Afgesloten en dichtgetimmerd? Zo was mijn leven toch ook niet? Ik zocht altijd de vrijheid, de ruimte , dus deksel eraf, een mooie baar en een mooi rood, zacht kleed waarin mijn geliefden mij in wikkelen. Mensen vinden het inwikkelen soms eng omdat je de contouren van het lichaam ziet. Dit kan je voorkomen als je genoeg meters stof neemt. Mijn gezin kan mij dan lekker in een wolk van zijde of zachte wol en in een ritueel toedekken. Natuurlijk met linten in mijn hand! Het lintenritueel heeft zo veel families troost en kracht gegeven, dat gun ik mijn familie ook, voor altijd met mij en met elkaar verbonden. Tegelijkertijd draag je met gekleurde linten ook uit, hoe mijn leven was: kleurrijk en vrolijk.
Het afscheid, daar hecht ik veel waarde aan. Vroeger zei ik altijd: voor mijn rouwstoet zou ik graag een paar Surinaamse mama’s willen zien lopen en daarvoor een treurig New Orleans Bandje … Lekker drama, muziek en swingen… Maar ja, van hier naar het crematorium zou je dagen onderweg zijn. Dan toch maar de muziek en het swingen na het afscheid. Daar is dan toch altijd de ontspanning die op de reünie, zoals iedereen het noemt, na een afscheid ontstaat. Lekker glaasje wijn en lekkere tapas, tja, zo was mijn leven, geniet er dan ook maar van na mijn dood. Dat er verdriet is weet ik natuurlijk, maar een mooi warm afscheid verzacht het verdriet enorm. Een weduwnaar zei eens tegen mij: “Het was zo mooi, Gijsje, ik ben vergeten te huilen.” Natuurlijk was hij verdrietig, maar hij kon wel verder met in zijn hoofd de mooie herinnering van een warm betrokken afscheid.
Ik merk het al, ik moet er nog heel lang over nadenken. Zou ik die tijd hebben? Of ben ik er ineens niet meer? Dan heb ik het volste vertrouwen dat de meiden van CHARON en mijn gezin mij goed genoeg kennen om het zelf in te vullen. Ik geef hen daar alle vrijheid in. Want regeren over het graf, ook al zou ik het willen, dat kan dan niet meer …
Voor nu: vier het leven en geniet!!