Kleurrijk en een tikkeltje eigenwijs.
Geplaatst op 10 mei 2014
Irene kwam al enkele maanden geleden bij mij om over het afscheid van haar moeder te praten. Eigenlijk was er nog niets aan de hand, toch wilde zij graag kennis maken en meer horen over alle mogelijkheden die er tegenwoordig bij een afscheid zijn. Diverse mogelijkheden van vervoer en opbaring werden besproken, maar begraven of cremeren, daar waren de meningen over verdeeld. Moeder was twee keer zeer gelukkig getrouwd geweest en beide mannen lagen in een graf op de begraafplaats in Egmond aan Zee. Voor haar was er dus geen twijfel mogelijk, zij zou te zijner tijd met haar mannen herenigd worden en hen toedekken. Irene had zo haar twijfels. Zoals de meeste mensen van haar generatie voorzag zij, dat zij straks niets meer op de begraafplaats zou vinden en was het alleen maar lastig voor deze bezige bij om het graf te onderhouden. Gelukkig was er nog tijd om hierover te praten en na te denken. Het moet immers voor allebei goed voelen.
Maanden later overleed de moeder van Irene en samen verzorgden wij haar en legden haar in een rieten mandje. Ik bracht verschillende voiles mee en in de dagen erna creëerde Irene hiermee een sprookjessfeer rondom haar moeder. Wolkjes voile omhulden mam en op de grond rondom haar baar ontstond een tuintje met bolletjes voorjaarsbloemen, mos en sprokkelhout. Net als de opbaring was ook de rouwkaart: kleurrijk en warm. Een neef met professionele camera fotografeerde diverse stillevens van de verzameling Maria’s en de plastic bloemenslinger die al jaren moeders rollator sierde. Geïnspireerd door al die Maria’s maakte Rick, de drukker, het plaatje af met een oogverblindende stralenkrans. Binnen pronkte een aandoenlijk plaatje van moeders knuffels. Eigenlijk kon het niet, zo over de top was het, toch straalde het precies uit wie moeder was: kleurrijk, ontzettend warm, lief, met aandacht voor iedereen.
Toen haar moeder zo mooi in het mandje lag, besloot Irene om haar daarin te laten liggen en niet meer in een kist over te leggen. Om het voor andere mensen niet té confronterend te maken legden wij bij het laatste afscheid een dekbed dubbel gevouwen over het lichaam. Irene had een prachtig wit kanten kleed gekocht en dit drapeerden wij over het dekbed. Tijdens het afscheid in de kerk had Irene bedacht om het gezicht alleen met het kant toe te dekken, zodat ze – voor gevoel – nog helemaal aanwezig was. Voor het uitgeleiden uit de kerk dekte Irene haar in een laatste ritueel helemaal toe met het dekbed. Het is ook een wettelijke eis om het lichaam voor het begraven of cremeren helemaal toe te dekken.
Irene was ondertussen toch gezwicht voor de intense wens van haar moeder om begraven te worden. Zij had er vrede mee. En zo begeleidden wij moeder met de loopkoets op haar laatste tocht naar de begraafplaats. De loopkoets is een prachtig alternatief voor de rouwauto. De familie is zo tot het laatst dicht bij de overledene. Dit maakt de dood ook minder afstandelijk; vroeger bracht men in de dorpen de overledene immers altijd met de kar of bakfiets naar het graf.. Bij het graf mochten de genodigden moeder met een handje bloemen toedekken. Toen iedereen weg was bleef ik nog even staan bij het graf. De zon straalde en verlichte het kant, haast als de stralenkrans van Maria. De vroege lentebloemen rondom en op de zachte deksel hadden iets liefelijks ik voelde allerminst een grafstemming. Irene’s moeder ging zoals zij geleefd had: kleurrijk, liefelijk en een tikkeltje eigenwijs. Ik werd er warm van…
Irene heeft zich bij het afscheid van haar moeder door niets laten hinderen. Niet wat de mensen wel zouden denken, of hoe het hoort, of wat de tradities zijn. Zij deed wat haar hart haar ingaf. En dan is het altijd goed. Zo kwam het ook over bij de genodigden: iedereen vond het afscheid prachtig. Zo bijzonder, maar ook zo bijzonder door zijn eenvoud en omdat het helemaal paste. Dit wens je iedereen toe: hoe je ook gaat, doe het op jouw manier!