Interview met Jacco van Natuurbegraafplaats Geestmerloo

Gevestigd te midden van prachtige natuur, biedt Geestmerloo een rustige en natuurlijke laatste rustplaats voor geliefden. Door de groeiende belangstelling voor natuurbehoud en duurzaamheid wordt natuurbegraven steeds populairder. Locatiebeheerder Jacco zal ons meer vertellen over wat Geestmerloo zo uniek maakt en waarom steeds meer mensen voor deze vorm van begraven kiezen.

Wat heeft jou geïnspireerd om te gaan werken op een natuurbegraafplaats en/ of doen kiezen voor Natuurbegraafplaats Geestmerloo
Vroeger op de kleuterschool die naast de begraafplaats lag, stak ik al mijn hand op dat ik naar de WC moest om op de gang heel precies te kijken hoe zo’n uitvaart nou in het werk ging. Juf moest me dan van de gang plukken. Diverse bedrijven mogen leiden op verschillende vakgebieden. Deze komen allemaal op Geestmerloo aan bod. De combinatie van natuur, mensen, afscheid en zingeving boeit me.

Wat is er zo uniek aan Natuurbegraafplaats Geestmerloo?
Geestmerloo is nieuw aangelegde natuur, gemaakt in een nieuw ontstaan landschap. Er zijn twee unieke begraafeilanden en naast een natuurlijk begraafgebied is dit ook een recreatiegebied waar gewandeld, gesport, gespeeld en herdacht wordt. Dood en leven gaan hier hand in hand. Ooit was dit een in en uitstromend waddengebied en later een gebied van Geestgronden waar de Geestmannen en vrouwen vertoefden. De naam Geestmerloo is zo ook ontstaan.

Kun je ons iets vertellen over het proces van het selecteren van een laatste rustplaats op Natuurbegraafplaats Geestmerloo?
Mensen maken een reserverings- of informatieafspraak waarin wij uitleggen wat natuurbegraven inhoudt. We gaan tijdens het gesprek ook wandelend of met onze E-car over de begraafplaats. Onderweg, in de buitenlucht komen vaak de mooiste gesprekken tot stand. We vragen uit waar de persoon specifiek van houdt als het om natuur gaat. Bomen, weidegebied, schapen, water, bijen, bloemetjes et cetera. Als de passende plek is gevonden dan kunnen wij op ons digitale meetsysteem zien of daar nog plek is. Anders zoeken we een plek die hier op lijkt. We slaan vervolgens een paaltje met het opvolgende nummer in de grond en de plek is vastgelegd voor ooit. Soms is er geen ooit maar moet er een plek uitgezocht worden omdat iemand ziek is of familie komt als een geliefde reeds is overleden. Dat zijn vaak bijzondere gesprekken. Heel waardevol om op zo’n kwetsbaar moment een klein inkijkje te mogen krijgen in iemands leven.

Welke soorten graven zijn er op Natuurbegraafplaats Geestmerloo?
Mensen kunnen kiezen voor een plekje op één van de eilanden of op de wal zoals wij dat noemen. De plekken op de eilanden zijn iets hoger van prijs omdat het onderhoud aan de eilanden over de jaren heen ook een stuk hoger zal zijn dan de wal. We hebben enkele graven, samengraven waar twee personen in mogen worden begraven en ook urnengraven voor als iemand ervoor kiest eerst gecremeerd te willen worden. Helaas hebben we ook kindergraven en vlinder grafjes. Wat wel uniek is, is dat alle plekjes door elkaar liggen. Iemand van 92 die Christen is kan liggen naast een baby’tje die vanuit Islamitisch geloof op zijn of haar zijtje ligt kijkend naar Mekka. Dit aspect, dat iedereen gelijk is, dezelfde boomschijf krijgt en allemaal terugkeren naar de natuur vind ik echt prachtig. Ik denk dat het zo bedoeld is.

Hoe worden begrafenissen hier uitgevoerd? Zijn er speciale protocollen of rituelen?
Bloemen Geestmerloo Iedereen is hier welkom. We vinden het heel waardevol om het afscheid van iemand helemaal passend te doen bij wie deze persoon is geweest. We denken dus in mogelijkheden en in vrijheid. Zo hebben we hier al een DJ gehad, wi kan do dragers, een doedelzakspeler, danseressen, een roedel honden, live muziek, een gitaar bij het graf en noem maar op. Ook het vervoer van de geliefde is heel divers. Natuurlijk de standaard rouwauto maar ook een uitvaartbus, een camper, de fiets een motor met aanhanger of zijspan, een pick-up truck, een paard en wagen, een bakfiets of gewoon met ons baar karretje over het fietspad. Zo bijzonder om hierin ook een stukje van de overleden geliefde te ontmoeten.

Welke maatregelen nemen jullie om de natuur op de begraafplaats te behouden of te verbeteren?
Bij de aanleg is rekening gehouden met bijvoorbeeld zichtlijnen door de toekomstige bossen heen vanuit de ceremonieruimte. Er zijn bomen en struiken geplant die hier van oorsprong voorkomen. We hebben de weidegebieden ingezaaid met hier voorkomende bloemenmengsels. Inmiddels zijn er twee collega natuurbeheerders verantwoordelijk voor het onderhouden van ons gebied. Er zijn wilgentenen beschoeiingen gemaakt rond de eilanden die de golfslag tegenhouden en tevens een mooie basis vormen voor watervogels om te nestelen. Waterpartijen zijn diepten in gemaakt voor vissen. Er zijn takken bergjes voor egels, we hebben bijenkasten. We proberen bijvoorbeeld de wilgentenen zelf op te laten groeien om later her te gebruiken voor de beschoeiingen. Hierin zie je ook het circulaire terug, net als de wol van de schapen die we hier weer als waden begraven en honing van onze bijen die we weggeven.

Hoe zorgen jullie ervoor dat de nabestaanden worden ondersteund en begeleid voor, tijdens en na de begrafenis, kijkend vanuit jullie rol als natuurbegraafplaats?
Daar gaan we als begraafplaats best ver in, dit vinden we één van onze puur natuurlijke USP’s. Tijdens het reserveringsgesprek die we hebben als iemand al is overleden, stellen we altijd verder reikende vragen. Het is voor mij geslaagd als ik een klein beetje het gevoel heb dat de geliefde die is overleden middels zijn of haar geliefden een beetje aanwezig was in hun woorden en beelden die ik daarbij krijg. Tijdens het afscheid proberen we ook altijd de collega die er was tijdens reserveren aanwezig te laten zijn om de muziek en de foto’s in te starten en er gewoon te zijn. Ook lopen we altijd mee naar de plek en helpen we fysiek of met uitleg bij het zo moeilijke moment, het dalen.

We vragen altijd of de directe nabestaanden nog een keer een bak koffie komen drinken, zien ze vaak nog uitgebreid als ze de boomschijf komen halen en we sturen sowieso iedereen een kaartje na een jaar. Na de begraving gaat het dus duidelijk verder…

Kun je ons wat meer vertellen over de ecologische voordelen van natuurbegraafplaatsen ten opzichte van traditionele begraafplaatsen?
Alles wat wij begraven moet kunnen vergaan en niet belastend zijn voor het milieu. Het verbaasd me oprecht dat we op reguliere begraafplaatsen in deze tijd nog steeds van alles in de grond stoppen wat vervuilend is voor het bodemwater. We maaien veelal met schapen, bieden biologische producten aan en scheiden afval.

Hoe zie je de toekomst van natuurbegraafplaatsen in het algemeen en in het bijzonder van Natuurbegraafplaats Geestmerloo?
Natuurbegraven is geen trend maar is een vast onderdeel geworden van manieren van begraven. Het spreekt met name(oudere) jongeren aan die verder denken naar de toekomst toe. Het zou me niet verbazen als er binnen 10 jaar nog een twintigtal natuurbegraafplaatsen bij is gekomen. We borgen deze natuur voor onze kinderen en kindskinderen en verder. Geestmerloo is net even anders dan andere natuurbegraafplaatsen omdat dood en leven hier zo nauw verbonden is. We begraven, spelen, recreëren en herdenken. Hebben twee begraaf schiereilanden en hebben nieuwe natuur gecreëerd voor altijd. Best bijzonder dus. Dat merken we aan de grote belangstelling die er is voor dit gebied. Daar kunnen we alleen maar heel erg dankbaar voor zijn!

Natuurbegraafplaats Geestmerloo Grafrust voor altijd in Noord-Holland