Moeder was na het ontbijt zomaar in elkaar gezakt en overleden.
Hier in Egmond aan Zee eindigde een bewogen Amsterdams leven.
Willem belde mij op met de vraag: ‘Hoe nu verder?’
Het liefst wilde de familie moeder in haar eigen kamer in het tehuis opbaren.
Het heeft altijd mijn voorkeur om de overledene thuis te laten,
en daar maak ik mij ook sterk voor.
In deze situatie kon het echter absoluut niet en wat dan?
Af en toe een afspraak maken om bij oma op bezoek te gaan in een omgeving die niet de jouwe is, was voor de familie geen optie. Gelukkig bestaat er de prachtige oplossing van een 24-uurs-opbaring in diverse uitvaarthuizen, zo ook in Egmond aan Zee.
24-uurs-opbaring houdt in dat je gedurende de opbaringsperiode een sleutel of een pasje krijgt voor de kamer waar je dierbare opgebaard is. Je hoeft dus geen afspraak te maken om bij de overledene te komen.
Daarnaast heb je de mogelijkheid om de ruimte helemaal ‘eigen’ te maken met de persoonlijke dingen van de overledene. Zo kan je de vertrouwde sfeer van thuis creëren zodat het voor kinderen minder angstig is om bij de overledene te zijn.
Ik hoor nog wel eens van familie dat zij bij oma kwamen koffie drinken, zoals ze dat voor haar overlijden ook altijd deden.
Willem en Michel hadden voor de 24-uurs-opbaring gekozen en maakten er dankbaar gebruik van.
In enkele uren hadden ze een huiselijke sfeer bij moeder gemaakt en zo te zien vond moeder het ook fijn, ze lag er vredig bij te midden van haar zoons, schoondochters en kleinkinderen.
Moeder zou in Amsterdam op Vredehof begraven worden. Ze had zich al lange tijd geleden over uitgesproken: daar begraven worden, waar ook haar moeder eens begraven was.
Maar niemand was op de hoogte van een grafnummer of een bewijs en snel werd mijn vermoeden bevestigd, dat het graf van haar moeder al lang geruimd was. Het was een algemeen graf en algemene graven worden na tien jaar geruimd.
Voor de familie was het duidelijk, moeder had zich op Vredehof verheugd. Dus hoe dan ook zou zij daar begraven worden, in Amsterdamse grond, terug naar haar roots.
Omdat ook dit een algemeen graf zou worden, kon er geen plekje uitgezocht worden. Maar de familie vertrouwde erop dat het hoe dan ook een mooie plek zou worden.
Op weg naar haar laatste rustplaats maakten wij met de rouwstoet een ereronde langs het verzorgingstehuis en werd als dank een appeltaart aan het personeel overhandigd. Niet iedereen was natuurlijk in staat om helemaal naar Amsterdam te reizen om moeder de laatste eer te bewijzen, maar de verzorgsters zouden – terwijl wij in Amsterdam afscheid namen – vast wel een kaarsje gebrand hebben en smullend van de appeltaart herinneringen aan moeder opgehaald hebben.
In de aula van Vredehof zetten wij alle stoelen in het rond, zodat moeder voor de laatste keer letterlijk in ons midden was.
Alle kleinkinderen brandden een kaars om oma in het licht te zetten en wie wilde deelde zijn gevoelens of haalde herinneringen aan moeder en oma op.
Het werd een warme en hartelijke afscheidsviering, met recht een ode aan een bijzondere vrouw.
Vooral de muziek was met zeer veel zorg uitgekozen. Ruben had zelfs een cd gemaakt met een prachtig hoesje.
Heel indrukwekkend was de weg naar moeders laatste rustplaats.
De kinderen en kleinkinderen droegen moeder voor de laatste keer boven alles en iedereen uit, waarna zij haar kist zelf in de Amsterdamse grond lieten zakken. Een zware taak, maar zij hadden het voor geen goud willen missen. Dit was het laatste wat zij voor moeder en oma konden doen.
Haar thuisbrengen, thuis naar haar geliefde Amsterdam.
In de koffieruimte werden krakelingen uitgedeeld als symbool voor de eeuwigheid, de eeuwige verbondenheid met deze lieve vrouw.
Om haar niet te vergeten mocht iedereen een prachtig pakketje met een kaars meenemen.
De kaarsjes waren met veel liefde en zorg in een mooi papiertje verpakt en met een strikje versierd.
Met dit kaarsje kon iedereen haar in zijn eigen omgeving, op zijn zelf gekozen moment nog een keer in het licht zetten.