24- uurs-dienst, nu ook in het crematorium
Dat in de uitvaart de klok rond werken heel gewoon is, ervaar ik natuurlijk al tien jaar. Dag en nacht staan wij voor onze families klaar om hen bij te staan, want de dood komt nu eenmaal niet alleen tijdens werktijden. Maar dat een crematie nu ook op zondag plaats kan vinden, is wel bijzonder. Twee weken geleden mocht ik de uitvaart van vader Nijs op zondag begeleiden. ‘Een crematie op zondag?’ was dan ook overal de reactie, toen de kaart arriveerde. Waarom op zondag? Vader was in de avond overleden en na de verzorging besprak ik met Henny, Ruud, Bianca en Bart hoe nu verder. De dag van afscheid bleek niet zo makkelijk te plannen. Een groot deel van de familie werkt in de bloemen : eigenlijk kwam dus geen dag van de week uit. Een avondviering was evenmin een optie, er kwamen teveel mensen van ver weg. Toen herinnerde ik mij een gesprek met Dorien de Bruijne, manager van crematorium Schagerkogge. Met haar besprak ik vaak de behoeftes van families en uitvaartondernemers. Zo kwam ook de zondag ter sprake. Zaterdag is soms te vroeg voor een afscheid voor de familie en maandag lijkt mij soms te laat voor het lichaam. Dorien informeerde na het gesprek bij haar personeel of zij op zondag zouden willen werken. De meesten stonden ervoor open – en zo werd de zondagviering een optie. Een afspraak voor Nijs was dan ook gauw gemaakt, er was natuurlijk nog niets besproken in Schagerkogge. Hoe snel een open deur gebruikt wordt, bleek nog dezelfde dag. Een andere uitvaarleidster ervoer zaterdag en maandag ook als een probleem en zo werd ook zij met haar familie voor de zondag uitgenodigd.
Het volgende wat wij in de nacht bespraken, was de kaart. Een persoonlijke kaart bedenken is soms best wel moeilijk, zeker als iemand zo rustig en behoudend is als Nijs. Na een beetje doorvragen, hoe Nijs leefde, wat zijn hobbies waren, viel het woord “kruiswoordpuzzel”. Nijs maakte vaak kruiswoordpuzzels en zo opperde Bianca om zijn laatste puzzel op de kaart te zetten. Uren waren Bianca en Bart in de weer om de persoonlijke kruiswoordpuzzel van opa te maken en ….. op te lossen. Het werd een prachtige kaart met op de voorkant zijn laatste puzzel, opgelost door zijn kleinkinderen. Nijs was een rustige, lieve man. Teveel ophef was niets voor hem, een afscheid in de grote aula zag Henny dan ook niet zitten. Bovendien werden maar 40 mensen verwacht en zo kozen wij voor een informeel samenzijn in de koffiekamer.
Henny, Ruud, Bianca, Bart, Anja en Jimmy, vriend van Bianca, ontvingen familie en vrienden heel gastvrij bij de deur, waarna iedereen aan tafels plaats nam en genoot van een kopje koffie met iets lekkers. Nijs stond midden in de koffiekamer. Eigenlijk kreeg iedereen een verjaardag gevoel. Wij vierden het leven van Nijs, waar iedereen in deze ruimte deel aan had gehad. Toen iedereen binnen was, dronk ook het gezin een kopje koffie en heette ik de gasten welkom. Daarna vertelden eerst Henny en dan Bianca en Bart hun herinneringen aan pa, aan opa. Zelfs de voetbaltijd van opa werd nog verwoord door een emotionele voorzitter van de voetbal en tevens familie van het gezin. De woorden werden afgesloten met foto’s uit het leven van Nijs, waar op menig gezicht een smile verscheen bij al die mooie herinneringen.
Geïnspireerd door alle herinneringen in woord en beeld kwamen de gesprekken onder de gasten gauw op gang en, zoals het vaker gebeurt, werd dit afscheidsmoment een soort van reünie. Het afscheid op zondag had het veel meer mensen mogelijk gemaakt om te komen en Henny liep stralend van tafel tot tafel om met de gasten in gesprek te gaan. Al deze mensen waren vandaag voor Nijs gekomen en om het gezin bij te staan. Dit samenzijn voelde zo goed, dat niemand aanstalten maakte om afscheid te nemen en iedereen gezellig aan het borrelen was. Dankbaar maakten wij ook gebruik van het gratis extra half uur wat tegenwoordig in sommige crematoria aangeboden wordt. Zo veel vriendelijker dan de boete bij overtreding van de tijd, die men vroeger hanteerde.
Toen de gasten afscheid hadden genomen, volgde voor het gezin nog een laatste emotioneel ogenblik. Zij knipten de levenslinten, die hen nu nog met vader, schoonvader, opa en schoonopa verbond, door. Dat was een emotioneel moment, maar ook een handeling waarmee je de doorgang mogelijk maakt naar een nieuwe tijd, de toekomst zònder Nijs. Een toekomst met allemaal herinneringen aan een bijzondere, unieke, lieve man. Opa had zijn rust, was nu samen met oma. En zij, zij werden door het leven weer opgenomen. Het was goed zo. Het voelde goed voor het gezin. De cirkel was rond
24 uurs dienst