Column: Wat fijn dat u er bent
6 september 2014
Ik word wel vaker aardig verwelkomd als ik na een overlijden bij een familie arriveer, maar deze keer werd ik overweldigd door de hartelijkheid die Henk en zijn dochters uitstraalden.
Riet was thuis in haar eigen bed overleden en zou – zoals zij tijdens haar ziekte vaak tegen vriendinnen had verteld – straks door haar eigen dochters voor de laatste keer worden verzorgd.
Het was bijzonder om als buitenstaander in deze kamer aanwezig te mogen zijn. De dochters verzorgden hun moeder vol overgave en met heel veel liefde. Hun echtgenoten en vader zaten op de bank haast ademloos toe te kijken. Het voelde zo vertrouwd en zo gewoon. Met het overtillen naar de rieten baar hielpen de schoonzoons en vader waarna wij bij een kopje koffie verder bespraken wat er zou gaan gebeuren de aanstaande dagen, steeds dichtbij Riet.
Stapje voor stapje …. mondjesmaat, bespraken wij alles en verliet ik na enkele uren de familie. Zij zouden de aanstaande dagen geen uitgebreid bezoek ontvangen, maar in besloten familiekring met moeder zijn.
Deze dagen hadden zij nodig om te beseffen dat er vanaf nu een ander leven voor hen zou aanbreken. Dan is het fijn als je je helemaal op het afscheid kan voorbereiden zonder dat je je druk hoeft te maken om de buitenwereld.
Elke dag kwam ik voor controle en om een klein beetje verder het afscheid te bespreken. Ik bleef beduusd door de hartelijkheid en warmte in dit gezin. Dit voelde als een warm bad.
Het was dan ook duidelijk dat er heel veel mensen zouden komen bij het afscheid van Riet, zij had immers de liefde en warmte in dit gezin gezaaid. Vader was voor de catering, zei hij vaker lachend, dat was zijn houvast. Dat ook hij een groot aandeel aan dit liefdevolle gezin had, moge duidelijk zijn.
Omdat Riet zo van de natuur hield en niet te veel ophef bij haar afscheid wilde, koos de familie voor de loopkoets. Lopend bracht het gezin Riet op de loopkoets – omgeven door heel veel kleurige bloemen – naar de kerk en aansluitend onder een stralende zon naar de begraafplaats. Wat was het mooi. Vol respect bleef menig fietser, met de pet in de hand, staan en zelfs auto’s stopten eerbiedig.
Bij de begraafplaats zetten de kinderen moeder op het graf. Nadat iedereen zich verzameld had vroeg ik hen om de levenslinten, die wij de dag ervoor in de handen van Riet gegeven hadden, door te knippen. Dit was een heel moeilijk ogenblik voor iedereen, want het lint was het laatste wat hen nog met Riet, moeder, oma verbond. Dit doorknippen voelde haast als bedrog. Maar zij begrepen dat zij symbolisch hun band verbraken. De band met je moeder verbreken, doe je nooit. Deze symbolische handeling helpt wel om de doorgang te maken naar een nieuw leven, een leven zonder Riet, zonder moeder, schoonmoeder, zonder oma. Wetende, dat steeds liefdevol aan haar denken, bitterheid weer zoet zou maken… Zoals Henk het in zijn laatste gedicht voor Riet zo mooi vertolkte.
Enkele dagen geleden ontving ik een kaartje van Henk, waarin hij mij heel bescheiden voor een kopje koffie uitnodigde. Ik denk zeker, dat ik eerdaags eens aankom bij Henk in Castricum, luisteren naar de bijzondere verhalen over een bijzonder gezin en kijken hoe zij na dit verlies hun leven toch weer opnemen helemaal in de geest van Riet. Ik weet het zeker, zij zou het niet anders hebben gewild.
