Kees lag op bed en de morfinepleisters deden hun best. Maar Kees
zou Kees niet zijn, als hij niet ook nu nog compleet de controle zou
houden. Tot in detail vertelde hij mij wat hem beweegt en hoe hij zijn
afscheid zag. Schoondochter Debby en zijn vrouw Yolanda zaten
erbij en vulden hem af en toe aan. Kees was een paardenman en
wilde in de trailer – waarin hij zijn geliefde paarden zo vaak vervoerde
– naar het crematorium gebracht worden. Ook had hij bedacht dat de
condoleance in het ‘Vierkant’ zou zijn, de mooie authentieke ruimte
naast hun boerderij. Ik mocht meteen kijken in het ‘Vierkant’ en
verschoot van de ruimte: wauw, wat was dat prachtig. De HAPPINEZ
zou er graag een fotoschoot willen houden, schoot het door mijn
hoofd.
Ook Yolanda en de kinderen waren opgetogen over alle keuzes van
Kees. Ik voelde een warm, verdrietig gezin. Kees was de spil van het
gezin, die voor iedereen alles – ja echt alles – wist te regelen. Zo
vertelde Kees, dat hij nog maar enkele dagen terug een vriendin
succesvol geholpen had met een belastingprobleem. Kees was al?jd
rechtvaardig en eerlijk. Hij zij wel eens: koning, keizer, admiraal, als
je de boel belazert, dan komt de grijze wolf en die vreet jullie op,
allemaal! Hij streed tegen groot, maar vooral klein onrecht en was
dan ook onder de indruk van de film The Mission, een film over recht
en onrecht. Die kwam recht uit zijn hart. De filmmuziek zou een
belangrijk stukje in zijn afscheid worden.
Kees overleed kort na mijn bezoek. Samen met dochter Maedy,
schoondochters Debby en Joyce verzorgde ik Kees. Yolanda
aanschouwde dit ingetogen ritueel en genoot zichtbaar van de
zachte aanrakingen en handelingen van de vrouwen, die zo dierbaar
waren voor haar maatje, haar lief Kees.
Kees bleef de volgende dagen op een baar in de woonkamer. Een
baar is voor iedereen, in het bijzonder voor kinderen, zo veel meer
toegankelijk dan een kist. Kees lag met een smile op zijn gezicht,
alsof hij het mysterie van de dood nu kende. De spanning, verdriet
en pijn waren van hem afgegleden, hij had zijn leven volbracht. Veel
te vroeg natuurlijk en zeker veel te vroeg voor zijn kinderen,
kleinkinderen en Yolanda. Yolanda, die voor hun leven samen nog
zoveel plannen had. Maar de dood vraagt er niet naar. Pijnlijk was
het, dat Kees door een foute diagnose zo vroeg moest sterven. Juist
hij, de man van de precisie, het rechtvaardige, de man van de
cijfers…. juist hij heeft zich moeten overgeven aan de gevolgen van
een foutieve inschatting. Hoe wrang kan het leven zijn?
De dagen erna waren gevuld met voorbereidingen voor het afscheid.
En al had Kees nog zo veel geregeld, er bleef genoeg te bedenken en
te doen voor Yolanda, kinderen en kleinkinderen. De dag van
afscheid werd heel bijzonder. De familie zat niet verstopt in de
familiekamer, maar stond bij d
begroette hier alle gasten. Familie en vrienden waren blij verrast om
zo verwelkomd te worden en voor Yolanda en de kinderen was de
stoom meteen van de ketel. Zij hadden nu immers iedereen al kort
gesproken en bij de condoleance na het afscheid, konden zij dieper
in gesprek gaan. Zodoende ontstonden er geen lange rijen meer.
Kinderen Yuri, Ilja en Maedy en hun partners Debby, Joyce en Benito
droegen Kees geschouderd de aula binnen, onder de muziek van The
Good, The Bad en The Ugly. Zacht zetten zij Kees neer tussen het
stro. De toon was gezet. Alles in deze ruimte straalde Kees uit. De
gasten werden meegezogen in zijn wereld, rauw en zacht,
humoristisch en serieus, streng, rechtvaardig en liefdevol. In mooie
woorden en zorgvuldig gekozen muziek kwam Kees steeds meer tot
leven, net als in het sprookje over zaaien en oogsten. Kees had veel
liefde, warmte en licht aan iedereen gegeven. Nu bracht iedereen de
liefde en warmte als een warme deken van liefde terug naar het
gezin. Ik zat bij het vertellen van een sprookje op een baal hooi met
het dekentje, waar Kees de laatste dagen mee toegedekt was. Voor
de kleinkinderen was deze sfeer heel herkenbaar. Het was goed, om
e ingang van het crematorium entussen al het grote-mensen-gepraat
ook een rustpunt voor de kinderen te creëren. Alleen voor hen,
al mochten de grote mensen natuurlijk ook meeluisteren. Dat dit hen
heel bewust had gemaakt, bleek aan het slot van het afscheid.
Oma gaf ieder kleinkind een hoofddeksel van opa Kees. Als zij het
moeilijk zouden krijgen, dan hoefden zij alleen maar de hoed van
opa op te zetten en alles zou lukken. Gesterkt door de hoed, het
verhaal en de aandacht, bedacht ieder kind toch nog even om hun
herinnering aan opa hier aan alle mensen te vertellen. Dit
intermezzo toverde zo menig lachje op de gezichten van de gasten.
De sfeer was ongedwongen, maar wel plechtig, toen de kinderen
tenslotte hun vader opnamen en onder de doedelzakklanken van
Highland Cathedral Kees de aula uit droegen. Zij werden gevolgd
door Yolanda en vier ‘behoede’ kinderen. Ik herkende John Wayn,
Ciske de Rat, een franse barret en een Airborn Basketbal Pet. Zo
menigeen moest bij de prachtige muziek – die voor Kees
gecomponeerd leek te zijn – en het zien van dit mooie maar zo intens
verdrietige gezin een traan wegpinken. Het afscheid was zo op en
top Kees. Dit was terecht een Grande Finale van het leven van deze
trotse en bijzondere man, die gestorven was met de wens,
dat iedereen wel een sprankje van de
‘Grijze Wolf’ met zich meedraagt en hopelijk
uit gaat dragen in zijn verder leven.
Kees heeft gezaaid,…. laten we
de ‘Grijze Wolf’ in ons losmaken,
gehoor geven aan de laatste wens
van Kees en in zijn geest samen
werken aan een liefdevolle,
eerlijke en rechtvaardige wereld.