Hoe ver kan je gaan als je een uitvaart begeleidt? Soms wordt mij wel heel veel gevraagd tijdens het begeleiden van de familie. Vaak heeft de overledene dan al het een en ander aangegeven en staat ook de familie open voor vernieuwing. Toen ik kort geleden door Anita geroepen werd om hen bij het afscheid van Frank te begeleiden wist ik nog niet hoe ver ik mee zou gaan met deze familie.
Anita wilde Frank – zoals al die weken ervoor – ook voor de laatste keer zelf verzorgen en liet daarin ook de zussen van Frank en zijn moeder toe. Ik stond stil aan het voeteneind en genoot van dit serene beeld: de vier vrouwen in Frank’s leven wasten en crèmden hem vol overgave voor de laatste keer. Dit beeld zal ik nooit meer vergeten. De kleren die zij Frank aantrokken waren helemaal Frank: een werkshirt en zijn korte blauwe werkoverall. Hier, liggend in zijn bed, met zijn eigen werkkleding aan, was hij zo herkenbaar voor zijn kinderen en voor iedereen die de aanstaande dagen langs zou komen om afscheid te nemen. Een pak had Frank nooit aan, dus waarom nu.
Anita vertelde dat Frank op het dak van zijn oude Mercedes vervoerd wilde worden. Ik moest wel even slikken, op het dak? Hoe kwam hij daar en ….. zou hij erop blijven liggen? De auto stond al 15 jaar stil in de garage en moest nog worden opgeknapt. Eerlijk gezegd gaf mij dit even een beeetje ruimte om aan het idee te wennen en uit te zoeken hoe wij het zouden doen. Gelukkig was de vriendenkring bekend met auto’s. Dus werd er naar de draagkracht van het dak gekeken, het gewicht van de kist met Frank en de bevestigingsmogelijkheden. Na een aantal gesprekken wisten wij dat het kon en dat wij het zouden doen. Maar eerst moest de auto rijklaar en de kist in elkaar worden gezet. Anita had namelijk voor de doe-het-zelf kist gekozen. Nadat Janne, de jongste dochter, liggend in de kist een avond tv had gekeken, legden Anita en hun kinderen Frank zacht in zijn laatste huisje.
De kinderen bespoten op de dag voor de uitvaart – met Frank in de kist – zijn laatste huisje vol met de meest prachtige schilderijen en verhalen. Frank werd op het dak van zijn oude Mercedes getild door zijn zonen, neef en zwagers en wij reden in stoet naar Bob’s Party Palace – ook een bewuste keuze van Anita. Zij verwachtte honderden mensen en wilde het afscheid in een ongedwongen en voor Frank passende ruimte vormgeven. Nadat Piet, Jaap en hun band de songs hadden gespeeld die Frank zelf had uitgekozen, eindigde deze middag geheel in de stijl van Frank met een hapje en een biertje.
Als laatste mochten alle gasten – ook weer de wens van Frank – met viltstift een laatste wens op zijn auto schrijven. De zwagers en de neef tilden Frank weer op zijn auto, bonden de kist stevig vast en uitgezwaaid door familie en vrienden begon het gezin aan de laatste rit van Frank.
Halverwege liet de auto het even afweten maar gelukkig, binnen vijf minuten reden wij weer.
Aan alles was gedacht. Frank zijn handige zwager reed in een grote jeep en had de sleepstang al meegenomen. Zo arriveerden wij precies op tijd in Schagerkogge. Onderweg ontmoette ik menig verbaasde blik, maar wat was hier nu vreemd aan? Een familie bracht hun geliefde naar het crematorium. Vol respect, liefde en aandacht. Geheel naar zijn eigen wens. Alleen anders, anders dan normaal. Maar ach, wat is normaal?
Ik vond het geweldig hoe deze familie zo helemaal hun eigen gang ging in het afscheid en daarbij het doel niet uit het oog verloor: liefdevol afscheid nemen, de wensen van Frank respecteren en niet alleen naar de omgeving luisteren maar voelen hoe het bij jezelf voelt. Ik weet zeker dat zij op een heel goede manier afscheid hebben genomen van Frank. En daarmee een goed begin aan hun rouwverwerking hebben gemaakt.