Een intieme afscheidsviering

In de laatste dagen van januari belde Maria uit Limburg mij met het bericht, dat haar moeder, welke in een verzorgingshuis in Alkmaar woonde, op sterven lag.
Wij spraken af dat ik in Alkmaar langs zou komen om alvast het een en ander op papier te zetten, zodat Maria de aanstaande dagen bij haar moeder kon zijn, zonder drukte en gepieker over hoe het straks verder moet. Maria’s moeder was geboren en getogen in Limburg, maar woonde sinds enige tijd in het verzorgingshuis in Alkmaar. Gezien haar leeftijd waren nog maar weinig vrienden in leven. Daarom besloot Maria de afscheidsviering niet in het crematorium maar op de kamer van haar moeder in het verzorgingshuis te laten plaatsvinden.
Zij verstuurde ook geen rouwbrief, maar bracht die enkele familieleden welke in de buurt woonden per telefoon op de hoogte van het naderende sterven. Na het overlijden bedacht Maria dat er nog een lopende afspraak met de kapper van haar moeder was en stelde zo ook hem van het overlijden op de hoogte.
Deze wilde echter graag afscheid van zijn klant nemen en zo gebeurde het dat de beste man voor de laatste keer langs kwam om moeder mooi in de krul te zetten voor haar laatste reis. Dit was zijn afscheidscadeautje voor een trouwe klant. Het was voor mij nieuw om thuis een afscheidsviering in zo kleine kring vorm te geven. Maar het was natuurlijk ook een uitdaging. Er kwam bij dat Maria eigenlijk geen muziekkeuze voor haar moeder wist en dit helemaal aan mij overliet. Het moest stemmig, een beetje kerkelijk, maar niet teveel en het Onze Vader mocht zeker niet ontbreken… Tussen neus en lippen door vertelde Maria op het laatst, dat haar moeder wel eens naar countrymuziek luisterde. Maar of je countrymuziek kon draaien bij een afscheidsviering???….
De voorbereidingen voor deze afscheidsviering koste mij zeker net zo veel tijd en inspanning als een afscheidsviering voor 100 personen. Je herdenkt in dit uur van het afscheid natuurlijk een bijzonder mens, die geleefd had, geliefd was en  haar eigen ideeën over het leven had. Net als Maria, zij gaf de invulling van het afscheid van haar moeder wel helemaal uit handen maar had natuurlijk ook zo haar behoeftes en ideeën. Zij wist precies wat zij wel en niet wilde, maar kon op dit ogenblik van verdriet geen invulling geven aan haar gedachten.
Omdat ik zelf niet praktiserend christenen ben ging ik over het kerkelijke deel bij onze pastor te raad en over de muzikale invulling bij een bevriende muziekkenner.
Uiteindelijk koos ik voor stemmige muziek, waarin een rustig countryliedje niet ontbrak, en voor mooie teksten, waarvan ik hoopte dat zij de familie aan zou spreken.
Maria had ook de verzorging op de hoogte gebracht van het afscheid van haar moeder in haar kamer, en zo werd het op de ochtend van het afscheid van haar moeder toch nog druk. Iedereen was een beetje onwennig in dit kleine gezelschap en moest staan bij gebrek aan stoelen en de ruimte ervoor, maar met de eerste klanken die uit de draagbare cd-speler kwamen werd iedereen rustig en gaf zich over aan het afscheid. Maria. Haar twee dochters sloten na het eerste lied plechtig de deksel van het laatste huisje van moeder en oma. Daarna ontstak ieder een kaarsje en zette die samen met hun bloemstuk op de deksel. Omdat ik ook de enige spreker was, wisselde ik een gedicht en het Onze Vader met muziek af. Samen brachten wij moeder naar de rouwauto en bijna iedereen begeleidde haar ook naar het crematorium. Wij hadden daar geen afscheidsviering in de aula afgesproken daarom nam de familie bij de ovenruimte afscheid. Het was goed zo. Moeder had afscheid genomen zoals zij geleefd heeft: bescheiden in alle rust met de mensen die haar dierbaar waren.

Geplaatst op: 22 januari 2010