Na 62 jaar lief en leed met elkaar gedeeld te hebben overleed Jan in het verzorgingshuis in Bergen.
Gerdi, zijn vrouw, was intens verdrietig, maar ook opgelucht dat hem verder lijden bespaard was gebleven. In liefde had zij haar geliefde los gelaten wetend dat dit de natuurlijke kringloop van het leven was. Jan en Gerdi hadden geen kinderen, maar juist daarom veel neven en nichten om hen heen. Samen genoten zij van een kleurrijk leven vol reizen, muziek en feesten. Jan en Gerdi hebben, zo kan je werkelijk zeggen, alles uit het leven gehaald wat er te halen was en het leven volop gevierd. Zo zou ik ook met mijn lief oud willen worden. Net als Gerdi nu zou ik dan ook een bijzonder afscheidsfeest voor hem voorbereiden.
Op de dag van het afscheid haalde ik, samen met Paulien, in een prachtige grijze Amerikaanse rouwauto, Jan op. We reden naar het huis van Jan en Gerdi om Gerdi daar op te halen. Trots stapte zij naast Paulien in de grote Lincoln en reden we naar Schagen. Gezien het kleine aantal gasten hadden wij het hele afscheid niet in de aula van het crematorium gepland, maar vond het geheel, inclusief samenzijn na de viering, in de prachtige koffiekamer plaats. Bij binnenkomst begroetten Gerdi en twee nichtjes – Paulien en Marjon – de gasten bij de deur. Deze waren aangenaam verrast door de warme ontvangst van Gerdi zelf. Iedereen stak een kaarsje bij Jan aan en nam aansluitend plaats aan één van de tafeltjes die wij rondom Jan hadden geplaatst. Onder een kopje koffie met iets lekkers kwamen de herinneringen naar boven. Na een tijdje vroeg ik ook aan Gerdi om de kaars die bij Jan stond aan te steken. De kaars stond in een stenen tegel, waarop ‘Gracia a la vida’ stond. Ontroerd ontstak Gerdi de kaars, zo voelde het ook voor haar. Ze was dankbaar, dat zij zo lang het leven met Jan had mogen delen.
Na de prachtige pianoklanken van Liszt’s Liebestraum vertelde Marjon uit het leven van Jan, waarna een opname van het pianospel van Jan zelf te horen was. Iedereen sloot de ogen en het voelde haast of Jan bij de vleugel zat en ons trakteerde op zijn meeslepende pianospel. In gedachten zag je zijn vingers over de toetsen glijden. Aansluitend las Paulien een brief aan Jan en alle genodigden. Wij waren er stil van. Er was zoveel liefde tussen deze twee mensen. Maar Gerdi bleef ook met beide benen op de grond. Zij herhaalde: “Gijsje, we nemen wèl met bitterballen en een glaasje wijn afscheid, want daar hield mijn Jan zo van.” En zo werden bitterballen gesnoept en was er een toost op Jan. Gerdi wilde Jan’s leven – waar zij met zijn allen deel aan hadden – op deze laatste bijzondere dag vieren. Voor de laatste keer zetten wij dit leven voor even op een voetstuk.
Nu was Jan niet zo ‘van de aandacht’, maar toch mocht het op deze laatste afscheidsdag. Iedereen trok mooie kleren aan, er waren mooie bloemen, kaarsen, wij vertelden mooie herinneringen en lieten hun lievelingsmuziek horen. Het werd een dag om nooit te vergeten. Deze dag kon het verdriet niet weg halen, maar het verdriet wel verzachten. Een weduwnaar zei eens na de afscheidsviering van zijn vrouw tegen mij: “Gijsje, het was zo mooi, ik ben vergeten te huilen.” Op zo’n moment moet ik haast zelf huilen van ontroering. Het zal nog een lange weg van verwerken zijn, maar met een warm afscheid, omgeven door lieve vrienden, kan je straks weer verder en zal het leven je ‘gewoon’ weer opnemen.
Dat Gerdi een gezond gevoel voor humor heeft, merkte ik toen ik vier weken na het afscheid de urn met de as van Jan bij haar thuis bracht. Ze glunderde en zei: “Gôh, wat een mooie auto hebben jullie. Dat zou Jan mooi gevonden hebben, om in een cabrio naar huis gebracht te worden. Jan hield van dit soort auto’s.” Wij moesten allebei lachen en de herinneringen aan al die mooie momenten samen met Jan borrelden weer naar boven. Het leven HAD Gerdi gewoon weer opgenomen!
